Theresa May, de Brexit-premier van het Verenigd Koninkrijk, heeft op het jaarlijkse congres van de Conservatieven verteld hoe zij haar land wil gaan leiden.
De toespraak van May duurde bijna een uur en bijna elk onderwerp kwam ter sprake. Maar aangezien de Brexit hét dossier van May zal zijn, springt één zaak eruit. De premier constateerde namelijk dat “een koerswijziging in monetair beleid” cruciaal is. “A change has to come”, meldde ze aan haar publiek in Birmingham.
Wat er volgens May precies moet veranderen aan het werk van de autoritaire en trotse Bank of England, zei ze niet precies. Wel is duidelijk dat de huidige insteek niet werkt voor de gemiddelde Brit.
“Hoewel ons monetair beleid – met superlage rentes en kwantitatieve geldverruiming – de vereiste noodmaatregelen bood na de financiële crash, moeten we onder ogen zien dat er een aantal negatieve neveneffecten bestaan. Mensen met veel bezittingen zijn rijker geworden. Mensen zonder hebben geleden. Mensen met hypotheken hebben gemerkt dat hun schulden goedkoper zijn. En mensen met schulden kwamen erachter dat ze armer zijn. Verandering is nodig. En die gaan wij brengen. Dat is precies wat conservatieve regeringen doen.”
De notie dat het losse monetaire beleid van de laatste jaren meer problemen oplevert dan oplost, wint aan populariteit. In het Verenigd Koninkrijk is dat bijvoorbeeld te zien in de beweging ‘Positive Money’, die een einde wil maken aan kwantitatieve geldverruiming (de chique term voor het aanzetten van de geldpers en als staat obligaties aankopen). Fiscale stimuleringsmaatregelen moeten daarvoor in de plaats komen. Dus in plaats van geld creëren moet de overheid geld uitgeven en daarmee het goede voorbeeld stellen.
Een hoop grote, internationale banken zijn positief over fiscale overheidssteun aan de economie. Deutsche Bank, Barclays, Morgan Stanley en een hele reeks anderen publiceerden in de voorbije maanden positieve rapporten op dit onderwerp. "Terwijl centrale bankiers twijfelen over investeren", poneert Antonio Garcia Pascual van Barclays, "wint fiscale steun wereldwijd aan tractie."
May staat niet alleen in haar - zij het tot nu toe verhulde - kritiek op de Bank of England. De baas van de centrale bank, Mark Carney, kreeg ervan langs in een hoorzitting van de Britse parlementaire commissie voor financiële zaken. Inzet was de schadeloosstelling die de Britse minister van Financiën aan de centrale bank heeft gegeven.
Volgens de voorzitter van de commissie hield Carney spreekwoordelijk 'a gun to the head' van minister Philip Hammond. Kortom: Carney zou zijn positie als baas van een belangrijk economisch instituut misbruiken. Carney ontkende uiteraard.
Hoe dan ook stevenen de Bank of England en de regering af op een harde confrontatie. Aangezien de bank geheel onafhankelijk van de overheid dient te opereren, zou een interventie van premier May of minister Hammond uniek zijn in de geschiedenis. En daarmee een harde kluif.
